NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
122 - (2028) وحدثنا
قتيبة بن سعيد
وأبو بكر بن
أبي شيبة. قالا:
حدثنا وكيع عن
عزرة بن ثابت
الأنصاري، عن
ثمامة بن عبدالله
بن أنس، عن
أنس؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم كان
يتنفس في
الإناء ثلاثا.
{122}
Bize Kuteybe b. Saıd ile
Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Veki' Azra b. Sabit
El-Ensârî'den, o da Sümâme b. Abdillah b. Enes'den, o da Enes'den naklen
rivayet ettiki,
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) kab'ın İçine üç defa şolurmuş.
123 - (2028) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا
عبدالوارث بن
سعيد. ح
وحدثنا شيبان
بن فروخ.
حدثنا
عبدالوارث عن
أبي عصام، عن
أنس. قال:
كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يتنفس في
الشراب
ثلاثا، ويقول:
(إنه أروى
وأبرأ وأمرأ).
قال أنس: فأنا
أتنفس في
الشراب ثلاثا.
[ش
(أروى وأبرأ
وأمرأ) أروى
من الري، أي
أكثر ريا.
وأبرأ وأمرأ
مهموزان -
ومعنى أبرأ أي
أبرأ من ألم
العطش. وقيل:
أبرأ أي أسلم
من مرض أو أذى
يحصل بسبب
الشرب في نفس
واحد. ومعنى
أمرأ أي أجمل
انسياغا].
{123}
Bize Yahya b. Yahya
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdül-Vâris b. Saîd haber verdi. H.
Bize Şeyban b. Ferrûh da
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdü'l-Vâris Ebû İsâm'dan, o da Enes'den naklen
rivayet etti. Enes şöyle demiş:
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) içtiği şeyin içine Üç defa solur ve:
«Bu daha kandırıcı, daha
salim ve afiyetlidir.» buyururdu.
Enes : «İşte ben de
içilen şeyin içine üç defa soluyorum,» demiş.
123 م - (2028)
وحدثناه
قتيبة بن سعيد
وأبو بكر بن
أبي شيبة
قالا: حدثنا
وكيع عن هشام
الدستوائي،
عن أبي عصام،
عن أنس، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بمثله.
وقال: في
الإناء.
{123m}
Bize bu hadîsi Kuteybe b.
Saîd ile Ebû Bekr b. Ebi Şeybe de rivâyeî ettiler. (Dedilerki): Bize Vekİ',
Hişâmı Destevâî'den, o da Ebû İsâm'dan, o da Enes'den, o da Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) den naklen bu hadîsin mislini rivayet etmiştir. O
«Kabın içine» demiştir.
İzah:
Babımızın Ebû Katâde
rivayetini Buhâri «Kitâbu'l-Vudu» ve «Kltabu'l-Eşribe»'de; Ebû Dâvud, Tirmizî,
Nesâî ve îbn-i Mâce «Taharet» bahsinde; Enes hadîsini Buhâri, Tirmizî ve îbn-i
Mâce «Kitâbu'l-Eşribe»'de; Nesâî «Velîme» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc
etmişlerdir. Nevevî: «Bu iki hadîs bizim yaptığımız başlığa hamledilmiştir.
Bunların biri başlığın evveline, diğeri sonuna aiddir,» diyor. Nevevî bu
sözüyle birinci hadîsinde kab içine solumanın mekruh, ikinci hadîsinde kabın
içinde soluk almanın müstehab olduğuna delil teşkil ettiğini anlatmak
istemiştir.
Teneffüsün iki mânâsı
vardır. Birisi suyu içip, bardağı ağzından ayırmadan onun içine solumaktır. Bu
mekruhtur. Diğeri suyu ve benzeri bir şeyi üç nefeste içmek ve her nefeste kabı
ağzından ayırarak dışarıya solumaktır. Terkibin aslı havanın veya başka bir
şeyin ciğerden çıkmasına delâlet eder. Kabın içine solumaktan nehiy buyurulması
bir terbiye ve nezâket yasağıdır. Çünkü soluyan kimsenin ağzından veya
burnundan kabın içine başkalarını iğrendirecek salya, pis koku ve yemek
kırıntısı gibi şeyler karışabilir. Bir de bu şekilde su içmek hayvanların
âdetidir. İnsanlar için bu işin âdabı üç nefeste içmek ve her nefeste kabı
ağzından ayırmaktır. Kabın dışına solumak makbul bir nezâkettir. Hz. Enes'in:
«Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kabın İçine üç defa solurdu» demesi içerken
her defa kabı ağzından ayırmak şartıyle üç defa nefes alırdı manasınadır. Hele
de hadîsin sonunda: «Bu daha kandırıcı, daha salim ve daha afiyeflidîr»
buyurduğuna göre, kabın içine solumuş olması bahis mevzuu değildir. İçine
soluduğunu kabul etsek bile, bunu caiz olduğunu bildirmek için yapmıştır. Yahut
buradaki yasak Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den başkalarına mahsustur,
deriz.
Bu babda kablardan
içilen ve yenilen her şeyin hükmü müsavidir.
İbn-i Âbbâs
(Radiyallahu anh)'ın su içtiği zaman iki defa nefes alirdığı rivayet
olunmuştur. Maamafih bu iki ile iktifa edileceğine nassan delil teşkil etmez.
Esasen su içerken müstehab olan, üç defa kabın dışına nefes almaktır. Bu rivayetlere
bakarak ulemâ bir nefeste su içmenin caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir.
Said b. Müseyyeb ile Ata' b. Ebî Rebah'ın bir nefeste su içmeye cevaz
verdikleri rivayet olunur. îbn-i Abbâs (Radiyallahu anh) ile Tavus ve îkrime
bir nefeste su içmenin mekruh olduğuna kaildirler. îbn-i Abbâs: «Bu şeytan
içişidir.» demiştir.
Esrem bu babda şunları
söylemiştir: «Bu hadîsler zahirlerine göre muhteliftirler. Bizce bu hususta
çözüm yolu bir, iki, üç ve daha fazla nefes alarak içmenin caiz olmasıdır. Zira
bu hususta rivayetlerin muhtelif olması kolaylığa delâlet etmektedir. Ama üç
nefesi ihtiyar ederse iyi olur.»